W ostatnim czasie wprowadzono istotne zmiany w Kodeksie Postępowania Cywilnego, dotyczące art. 154 oraz 427 k.p.c., które mają znaczący wpływ na prowadzenie spraw rozwodowych.
Zgodnie z art. 154 k.p.c. Podczas posiedzenia odbywającego się przy drzwiach zamkniętych mogą być obecni na sali: strony, interwenienci uboczni, ich przedstawiciele ustawowi i pełnomocnicy, prokurator oraz osoby zaufania po dwie z każdej strony. Przepisów o posiedzeniu zdalnym nie stosuje się, chyba że wszyscy uczestnicy czynności przebywają w budynkach sądowych.
Zgodnie natomiast z art. 427 k.p.c. Posiedzenia odbywają się przy drzwiach zamkniętych, chyba że obie strony żądają publicznego rozpoznania sprawy, a sąd uzna, że jawność nie zagraża moralności. Odbycie posiedzenia przy drzwiach zamkniętych nie stoi na przeszkodzie przeprowadzeniu dowodu na odległość w ramach posiedzenia zdalnego, jeżeli w istotny sposób przyspieszy to rozpoznanie sprawy lub przyczyni się znacznie do zaoszczędzenia kosztów.
Wprowadzone zmiany zakładają, że posiedzenia w sprawach rozwodowych nie mogą odbywać się zdalnie. Choć ustawodawca dopuszcza możliwość przeprowadzenia dowodu na odległość, jest to możliwe jedynie wtedy, gdy w istotny sposób przyspieszy to rozpoznanie sprawy lub przyczyni się do znacznego ograniczenia jej kosztów.
Konsekwencje Dla Pełnomocników: Nowe przepisy już wywołują konkretne konsekwencje dla pełnomocników i uczestników postępowań. Pierwsze sprawy, które miały odbyć się zdalnie, zostały odroczone, a sędziowie zaczęli wyznaczać nowe terminy stacjonarnie. Pełnomocnicy muszą ponownie dostosować swoje harmonogramy, uwzględniając konieczność fizycznej obecności na sali sądowej.
E-rozprawy: Ratunek w Czasach Pandemii W okresie pandemicznym oraz postpandemicznym, e-rozprawy okazały się nieocenionym rozwiązaniem. Nie tylko umożliwiały sądom kontynuowanie działalności w warunkach ograniczeń sanitarnych, ale także były korzystne dla stron postępowań. Dzięki rozprawom zdalnym pełnomocnicy mogli prowadzić sprawy z dowolnego miejsca, eliminując czasochłonne i kosztowne dojazdy.
Zmiany – Krok Wstecz? Dla wielu obserwatorów i praktyków prawa, nowe regulacje mogą wydawać się krokiem wstecz. Rozwój technologii i zdobyte doświadczenia w prowadzeniu e-rozpraw mogły sugerować dalsze ułatwienia i modernizację procedur sądowych. Niemniej, ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie bardziej tradycyjnych form, dlaczego? Zwiększają one szanse na ewentualne porozumienie stron. Dodatkowo wykluczają one możliwości nadużyć, w tym łamania zasady niejawności postępowania. Podczas rozpraw zdanych sąd nie ma bowiem możliwości zweryfikowania, kto poza osobami uprawnionymi przebywa w pomieszczeniu. Zwolennicy nowych przepisów argumentują, że osobista obecność na rozprawie zapewnia większą autentyczność i możliwość lepszego ocenienia wiarygodności.
Ponadto, bezpośredni kontakt z sędzią, może przyczynić się do bardziej sprawiedliwego i dokładnego rozpatrzenia sprawy. Z kolei przeciwnicy podkreślają, że zdalne posiedzenia znacząco przyspieszały już i tak długo trwający proces rozwodowy i były bardziej ekonomiczne. Dla wielu osób, zwłaszcza tych mieszkających daleko od sądu, powrót do stacjonarnych rozpraw wiąże się z dodatkowymi trudnościami i kosztami.
Wnioski:
Zmiany w art. 154 oraz 427 kpc wprowadzają nowe wyzwania zarówno dla pełnomocników, jak i stron postępowań rozwodowych. Choć cel ustawodawcy może być zrozumiały, praktyczne skutki tych regulacji będą odczuwalne na różnych poziomach. Czas pokaże, czy powrót do stacjonarnych rozpraw w sprawach rozwodowych przyniesie oczekiwane korzyści, czy też będzie wymagał kolejnych modyfikacji w odpowiedzi na potrzeby nowoczesnego społeczeństwa. Pełnomocnicy oraz uczestnicy postępowań powinni być przygotowani na te zmiany i dostosować swoje strategie działania, aby skutecznie radzić sobie w nowej rzeczywistości proceduralnej.
